TRUY CÁCH CHỨC (truyện Đình Tài)

Cuối năm sắp Tết, chuyện chạy chức chạy quyền náo động thật lực, không kém những hoạt động sôi động của thị trường sản xuất và bán hàng Tết. Nhà văn Đình Tài mới gửi BBT "Blog Xuân đỉnh 10G" truyện ngắn- tiểu phẩm hài về đề tài nhạy cảm này. 

Xin giới thiệu với Bạn Đọc và xin cám ơn nhiệt tình sáng tác của Nhà giáo-nhà văn Đình Tài !

HƠN NHAU LÀ Ở CÁI ĐẦU

Nguyễn Đình Tài

Sau vụ việc chấn động – đề bạt gần hết công chức của Sở giữ các chức vụ lãnh đạo (trừ một công chức bị đao nhẹ có nhiệm vụ trông xe và một nữ nhân viên  bị ngắn lưỡi làm tạp vụ), Trần Đại Thoáng, Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội bị cách chức cho về hưu sớm. Ông cảm thấy bị oan uổng vì mọi người không chịu hiểu cho động cơ trong sáng của mình – đấy là vì lợi ích của dân! Thoạt nghe thì lý do đó khó chấp nhận, nhưng suy ngẫm thêm một tý tẹo teo nữa thì thấy có lý. Đúng là trước khi đề bạt thì hầu hết các vị trong Sở đều là dân, những người khát khao được làm quan, sau khi đề bạt họ mới  thành quan. Nhưng xét cho cùng, quan (hay nói theo cách của ta, là cán bộ) lại là đầy tớ của dân, như vậy, kiểu gì cũng có ích cho dân!

Người được Tỉnh cử về thay Trần Đại Thoáng là Võ Mạnh Đô, nguyên là Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường của tỉnh nhà. Sau buổi lễ nhậm chức hoành tráng, Tân Giám đốc bảo Trưởng phòng Tổ chức cán bộ ở lại.

- Phạm Đa Luật này, trong vụ đề bạt cán bộ vô tội vạ vừa rồi cậu cũng tội to lắm đấy. Bây giờ, sếp cũ của cậu để lại cho tớ một “đống di sản” thế này tớ biết làm gì với họ đây? – Tân Giám đốc  lo lắng.

- Sếp khỏi lo, độc gì cũng có thuốc giải. – Trưởng phòng Tổ chức đáp, má trái giật giật mỗi khi xúc động.

- Cậu nói nhanh đi, đừng úp mở nữa!

- Vâng, Sếp có biết, vừa rồi một ông bộ trưởng sau khi đã về hưu rồi còn bị “truy cách chức” 5 năm cuối lúc tại vị của mình không?

- Chuyện lạ ấy thì cả nước biết, cậu hỏi làm gì.

- Vấn đề là hệ lụy của vụ cách chức kỳ lạ này mới đáng nói. Em hỏi Sếp, nếu ông ấy bị cách chức thì các văn bản ông ấy ký trong thời gian cầm quyền đó còn có giá trị không? – Phạm Đa Luật nhếch miệng cười bí hiểm.

- Còn chứ, … à, không, dĩ nhiên là không rồi. – Giám đốc mở tròn mắt.

- Đấy, đấy, thưa Sếp, các văn bản ông ấy đã ký cũng bị coi là vô giá trị, không có hiệu lực, đặc biệt, các quyết định bổ nhiệm của Sir ấy. – Đa Luật tiếp lời.

- Vậy là, tất cả các vị mà ông Thoáng bổ nhiệm trong 5 năm gần đây trước khi ông ấy về hưu đều không có giá trị! – Giám đốc Đô chợt hiểu ra. – Thế thì tốt quá, tớ sẽ cho các vị đó về ngồi đúng chỗ cũ của mình!

- Thế còn phụ cấp trách nhiệm các vị lĩnh suốt trong thời gian lãnh đạo thì sao ạ? – Phạm Đa Luật hỏi dò Sếp.

- Truy thu chứ còn sao nữa. – Tân Giám đốc khoát tay dứt khoát.

- Khó đấy Sếp ạ, làm sao mà “móc họng” họ được. Thế theo Sếp, từ nay Sở ta cần giảm bao nhiêu lãnh đạo để em tính -  Đa Luật dò tiếp.

- Ban giám đốc 3,  một trưởng 2 phó; 9 phòng mỗi phòng 2, một trưởng một phó, vị chi là 21. Quyền hạn của tớ bổ nhiệm 18 vị trưởng phó phòng mới , còn 30 vị trưởng phó phòng khác cho nghỉ, cậu rõ chưa?

- Dạ, em hiểu ạ. – Phạm Đa Luật lấy ngón trỏ tay phải gãi nhẹ vào dái tai trái. – Vậy thì em đề nghị Sếp cho tổ chức cuộc chơi “Đấu trường 50”.

- Sao cơ? Tớ chưa hiểu? Tớ có xem “Đấu trường 100”…– Giám đốc dướn mày.

- Vâng, em lấy ý tưởng từ “Đấu trường 100”: bản chất vấn đề là dùng một người chơi chính để chọn ra trong số 50 người chơi phụ còn lại một số người ở lại. Trong trường hợp này, ngoài em ra (người chơi chính) Sếp sẽ chọn được 17 người chơi khác trụ lại được với các câu hỏi “tấn công trí não” mà Sếp đặt ra. 18 người này sẽ là 18 lãnh đạo phòng ban của Sở ta. – Trưởng phòng Phạm Đa Luật xoa hai tay vào nhau, nhìn Sếp chờ đợi.

- Tuyệt lắm, tớ hiểu rồi. Tớ sẽ đóng vai MC Thái Tuấn, cậu là người chơi chính, trừ 2 phó giám đốc ra, 50 công chức còn lại của Sở sẽ là 50 người chơi và ta sẽ loại 30 người, lấy 18 người trong đó có cậu. – Giám đốc gật gù, tay phải xoa nhẹ đầu Luật.

- À, mà cậu chuẩn bị cho tớ vài câu hỏi luôn, chắc 3 câu là đủ. – Giám đốc chỉ đạo.

          Sáng thứ hai đầu tuần, hội trường của Sở được sắp xếp thành hình vòng cung và các bàn được đánh số thứ tự từ 01 đến 50. Sân khấu được trang hoàng lộng lẫy với hàng chữ vàng trên băng-rôn đỏ “Đấu trường 50”. 50 công chức mỗi người ngồi một bàn, một số, với 50 bộ mặt đầy căng thẳng, hồi hộp.

Thủ trưởng trong bộ com-lê màu bã trầu, đầu nhuộm đen, chải gôm bóng lộn, bước vào:

- Good morning, các đồng nghiệp! Thưa các đồng nghiệp, sau khuyết điểm nghiêm trọng của đồng chí Trần Đại Thoáng, cho dù đồng chí đó đã về hưu hơn nửa năm nay, nhưng Chủ tịch tỉnh vẫn ra quyết định cách chức Giám đốc sở đối với đồng chí Thoáng trong nhiệm kỳ 5 năm vừa rồi. Việc này dẫn đến một hệ lụy là các quyết định mà đồng chí Đại Thoáng ký trong thời gian làm Giám đốc sẽ không có hiệu lực pháp lý, trong đó có các quyết định đề bạt các chức lãnh đạo cấp phòng. Chúng ta sẽ giải quyết dần hệ lụy này, nhưng trước mắt sẽ xử lý việc bổ nhiệm lãnh đạo. Từ giờ phút này, tôi cách chức tất cả 48 lãnh đạo cấp phòng ngồi đây, tất cả đều về “mo”, Sở ta chỉ cần 18 vị, 9 phòng mỗi phòng 1 trưởng, 1 phó. 18 vị lãnh đạo mới sẽ được tuyển từ cuộc chơi trí tuệ “Đấu trường 50” hôm nay. Tôi sẽ là người đặt câu hỏi, người chơi chính sẽ là nguyên Trưởng phòng Tổ chức và Cán bộ Phạm Đa Luật.  Thể lệ cuộc chơi là tôi sẽ hỏi, thực ra là “tấn công trí não”, cho đến khi còn đúng 18 người còn lại thì thôi. Các đồng chí rõ cả chưa. Ai hỏi gì không? – Giám đốc nói một hơi.

Một cánh tay run rẩy giơ lên:

- Em xin hỏi ạ, thế trong 18 người trúng thưởng, à quên, trúng tuyển, thì ai sẽ là trưởng phòng, ai là phó phòng? – Nguyên Chánh văn phòng sở hỏi, khuôn mặt căng thẳng, môi trên xệ xuống.

- 18 người trúng sẽ chia ra thành 9 cặp. 9 cặp này sẽ tham gia cuộc chơi “Đuổi hình bắt chữ”, người nào thắng sẽ là trưởng, người thua là phó, còn tôi sẽ đóng vai Xuân Bắc. Tất cả rõ chưa? – Giám đốc nhếch miệng, nhún vai, vẻ uyên bác.

- Nhưng thưa Giám đốc, - Một cánh tay khác giơ lên, - mỗi phòng có chuyên môn, nghiệp vụ khác nhau, liệu lấy người ngẫu nhiên bố trí làm lãnh đạo sợ có ổn không ạ?

- Chú là ai? – Giám đốc hướng mắt về phía cánh tay mập mạp ở bàn số 09.

- Dạ, em là Tô Thành Tích, Trưởng phòng, à quên, nguyên Trưởng phòng Việc làm - An toàn Lao động. – Số 09 trả lời.

- Chú Thành Tích này, tôi hỏi chú, ai ở đây mà chẳng có việc làm! Ai ở đây mà chẳng lao động! Cho nên cái nghiệp vụ “Việc làm và An toàn lao động” của chú thì ai làm mà chả được. Với cơ chế hiện hành, ai làm lãnh đạo mà chẳng được và lãnh đạo làm cái gì mà chẳng được, “Để là đất, cất là nhà”. Chú rõ chưa!? Đúng là ngồi vào số không chín (09) hợp với chú đấy – Giám đốc cao giọng.

Cuộc thi bắt đầu. Câu hỏi đầu tiên được “MC” Võ Mạnh Đô đặt ra cho người chơi Phạm Đa Luật là “Trong 3 thứ có cùng chữ Chức: Viên chức, Công chức, Quan chức, thứ nào ít quan trọng nhất?” Câu trả lời đúng là Công chức ít quan trọng nhất,  vì nếu ghép 2 chữ đầu của Viên chức và Quan chức ta sẽ có Viên quan và Quan viên, còn ghép với chữ Công ta sẽ chỉ có Quan công , Công quan và Công viên (rất ít quan trọng). Với câu hỏi đầu này có 20 người trả lời sai, còn lại 30 người.

Câu hỏi thứ hai là: “Trong 3 thứ cùng có chung chữ Lương: Lương thưởng, Lương bổng, Lương lậu, 2 lương nào quan trọng nhất?”.   Câu trả lời đúng là Lương thưởng và Lương lậu quan trọng nhất, vì nếu ghép 2 chữ sau của Lương thưởng và Lương lậu ta sẽ có Thưởng lậu. Rất may và cũng rất tình cờ, câu hỏi số 2 đã loại đúng 12 người, để lại 18 người bao gồm người chơi Phạm Đa Luật (người có công ra đáp án).

Ngay sau khi Đấu trường 50 kết thúc, 9 cặp chơi đuổi hình bắt chữ lần lượt thi đấu dưới sự điều hành sắc sảo, hóm hỉnh của MC-Giám đốc Võ Mạnh Đô. Chẳng hạn, để tìm ra Trưởng phòng Việc làm – An toàn Lao động, thì từ Lao động được ông minh họa bằng hình một người bệnh lao đang động đậy  chân tay; để chọn ra được Trưởng phòng Bảo trợ Xã hội, cụm từ Tiền tử tuất có hình một con chó (Tuất) nằm chết (Tử) trên đống tiền; Trưởng phòng Người có công là người đoán đúng hình ảnh hai người đàn ông không mặc quần cõng nhau chính là Gậy ông lại đập lung ông; hay người đoán được hình một con dê đang vùng vẫy bơi dưới biển là Hải Dương sẽ là Chánh văn phòng sở; v.v.

Nhờ có cách làm sáng tạo, nên Tân Giám đốc Võ Mạnh Đô chỉ trong một thời gian cực ngắn đã xử lý ngon vấn đề cán bộ, lựa chọn ra được những công chức sáng ý như chuột chí, nhanh hiểu như đà điểu. Đúng là, trên đời này, độc nào cũng có thuốc giải, hơn nhau là ở cái đầu!